سازهای بومی ومخصوص تبرستان

دوسر کوتن

این ساز کوبه ائی در واقع نوعی نقاره کوچک است که از دو کاسه کوچک و بزرگ و دو قطعه پوست حیوان تشکیل شده است .ساز کوبه ائی از نوع یک طرفه و بدنه اش فلزی است و با دو عدد چوب همانند درام  نواخته می شود . در تبرستان به ان دوسر کوتن(Dosar kooten )  می گویند این ساز همراهی کننده سرنا و گاه با نی محلی مازندرانی یعنی لله وا است .   

لله وا

ساز بادی بدون زبانه و مختص مازندران در شمال ایران است .صدائی بسیار خاص دارد و به همین دلیل شنیدن صدایش ،همواره  فرهنگ موسیقیائی مازندران را تصویر میکند .از جنس گیاه نی ساخته میشود و صدایش شفاف است .و استاد حسین طیبی شاخص ترین نوازنده این ساز است .

لله وا سر شناس ترین و در دست رس ترین ساز مازندرانی است که نوعی نی چوپانی است .نوع نواختن و صدا دهی این ساز تفاوتهای اساسی با نی سنتی دارد .این ساز دارای هفت بند و چهار سوراخ در رو ، و یک سوراخ در زیر با فاصله های معین است .دامنه صدا دهی آن از نت  Do تا نت la  در گردش است . یک سر لله وا روی دو لب قرار گرفته و به نحو ویژه ائی با فشار باد و بازی هنر مندانه انگشتان روی پرده ها ( سوراخ ها ) نواخته می شود .از ویژه گیهای این ساز یعنی لله وا اینست که از شروع نواختن لله وا تا پایان یک آهنگ از روی لب برداشته نمی شود .با شیوه ائی مخصوص صدایش قطع نمی شود .نحوه نفس کشیدن نوازنده لله وا بگونه ائی است که همزمان نواختن عمل نفس گیری انجام می شود .که اصطلاحأ در نزد نوازنده ها ی لله وا به نفس خوردن شهرت دارد .

این ساز را معمولأدر شب نشینی ها ( شو نیشت ) زمستانی و شب نشینی های قبل از عروسی به تنهائی و یا در جواب آواز و توری تبری خوانی ، ترانه مازندرانی می نوازند.

ساز دیگر مازندران غرنه است

غرنه ساز مازندرانی از جنس نی است ،باریکتر و کوتاه تر از لله وا است . و شامل سری ، بدنه ،شاخ گاو ..که در جشنهای میدانی ومحافل عروسی نواخته می شود .

تشت لگن ، یا تشت لاک

این ساز معمولأ توسط یک یا دو نفر از بانوان در مجالس عروسی در روستاها نواخته می شود .که برای صدا دهی بهتر و بیشتر از یک یا دو ظرف برنجی  و یا زیر دستی  برنجی در لگن  یا تشت مسی اجرا می شود .

                                                                                           ( بت غم )