ضرب المثل های مازندرانی 5

اش دس هلی جه نرسنه گنه ترشه

برگردان به فارسی :   دست خرس به آلوچه  نمی رسد میگوید آلوچه ترش است.

مفهوم کنائی :زمانی بکار می رود که کسی نمی تواند کاری را به انجام برساند ، بهانه تراشی می کند.

اش (aash ) خرس  ،،    هلی (haalee)  آلوچه                                                                                                                                                                               گنه (geneh)  میگوید  ،،              

نرسنه (naareseneh)نمی رسد،،    دس (daas)  دست

شوو سیوو ،گوو سیوو

برگردان به فارسی : شب سیاه است و گاو هم سیاه

مفهوم کنایی : هنگامی بکار می رود که در مواقع خاص کسی متوجه عیب هایش نشوند.

شوو (shoo) شب        سیوو (seeu) سیاه         گوو (goo) گاو

عروس سما بلد نییه ،گنه بنه تپه چاله دارنه

برگردان به فارسی : عروس رقصیدن بلد نیست میگوید زمین ناهموار است و پستی و بلندی دارد.

مفهوم کنائی : هنگامی بکار می رود که فرد قصد بهانه های بی مورد را دارد. و از زیر بار آن کار شانه خالی کند.

سما (semaa) نوعی  رقصیدن محلی مازندرانی  ،،   

بنه(beneh) زمین -کف جائی ،،     دارنه (daarneh) دارد

نییه (neeyeh) نیست         گنه (geneh) میگوید

گت مووس ،گت شلوار خوانه

برگردان به فارسی : باسن بزرگ شلوار بزرگ هم می خواهد

مفهوم کنائی : بدین معنا که هر که بامش بیش برفش بیشتر

  گت (gaat) بزرگ   ،،  مووس (moos) باسن - کپل  ،،                                                                                                                                                  خوانه (khaaneh) می خواهد

پر کنگ شلوار خشتک ناینه ،وچه باد کنه

برگردان به فارسی : شلوار پدر کهنه و پاره و مندرس است ولی بچه اش افاده دارد و تکبر میکند.

مفهوم کنائی :کاربردش هنگامی است که فرزندی که پدرش فقیر و تهیدست باشد ولی او با فیس و افاده باشد و به دیگران تکبر می کند.

پر (per) پدر   ،،  کنگ شلوار(keng) شلوار به پا داشتن    ،،                                                                                                                                                     ناینه (naayneh) ندارد

وچه (vaacheh) بچه - فرزند

بپته خربزه ، نصیب شال بوونه

برگردان به فارسی : خربزه رسیده نصیب شغال می شود.

مفهوم کنائی : بدین معنا و مفهوم که چیزهای خوب نصیب کسی می شود که لیاقتش را ندارد .

بپته (baapeteh) رسیده - پخته شده،،  شال (shaal) شغال                                                                                                                                             بوونه (booneh) میشود

اش ره کشمه ،پلنگ دار دمه

برگردان به فارسی :  خرس را می کشم و پلنگ را می تارانم به روی درخت.

مفهوم کنائی : زمانی بکار می رود که کسی شاخ و شانه تو خالی می کشد.

اش (aash)خرس ،، کشمه (keshemeh) می کشم -کشتن ،،                                                                                                                                              دار (daar) درخت

دمه (demeh) می دهم-میفرستم بالای درخت     

اش ره ورف روز کشننه

برگردان به فارسی : خرس را در روز برفی شکار می کنند و می کشند.

مفهوم کنائی : بدین معنا که هر کاری تابع زمان و مکان خویش است.

اش (aash) خرس  ،،  ورف (vaarf) برف ،،                                                                                                                                                                           کشننه (kesheneneh) می کشند-کشتن

اسب با بار گووم بوونه

برگردان به فارسی : مکانی که اسب با بارش گم می شود.

مفهوم کنایی :در مورد آدمهای بی نظم و ترتیب و اهل ریخت و پاش کار برد دارد.

گووم (goom) گم شدن ،،     بوونه (booneh) می شود

کنوو  ره موندنه

برگردان به فارسی : مانند و شبیه زالو است.

مفهوم کنایی : در مورد افراد نزول خوار بکار میرود که شیره جان مردم را می مکند.

کنوو (kaanoo) زالو  ،،     موندنه  (moondeneh) شبیه -مانند

شال مرگی کنه

برگردان به فارسی :شغال خود را به مردن می زند.

مفهوم کنایی :هنگامی بکار میرود که کسی از روی مکر و نیرنگ خود را بی گناه و ساده و مظلوم نشان دهد و از زیر باز خواست فرار کند .

شال (shaal) شغال  ،،  مرگی (maargee) خود را به مردن زدن                                                                                                                                               کنه (ken neh)میزند

اسب ره  روو  هادی ،پالون دله کمل ره خرنه

برگردان به فارسی : اگر به اسب زیادی برسی کاه و کلش داخل پالان را هم می خورد .

مفهوم کنایی : توجه و التفات بیش از حد به شخصی که ظرفیت و توان محبت زیادی را ندارد سبب می شود که دست بکاری بزند که از حد او خارج است.

روو (roo)توجه زیادی ،،    هادی (hadee) دادن                                                                                                                                                                             دله (deleh)داخل  -درون

کمل (kaamel) کاه شالی برنج ،،   خرنه (kherneh) می خورد

بامشی ره خله کنجی بدی ،چنگلی زنه

برگردان به فارسی :اگر گربه را در تنگنا قرار دهی به تو زخم می زند و چنگول به سر و صورتت می کشد.

مفهوم کنایی : بدین مفهوم که وقتی به کسی بیش از حد فشار وارد کنی از کوره در می رود و به تو و دیگران آسیب می رساند و مقابل تو می ایستد.

بامشی (baamshee) گربه،،  خله (khaaleh)خیلی - زیاد                  

بدی (bedee)قرار دادن  ،،   چنگلی (chaanglee)پنجه - چنگول           

کنجی (kenjee) گوشه - ،، زنه(zaaneh)میزند

اسب دارنی نال کنی ، خر چه شه دس جلو یارنه

برگردان به فارسی :داری نعل به دست و پای اسب می زنی چرا الاغ دستش را برای نعل کردن جلو می آورد.

مفهوم کنایی :در مورد دخالتهای انسانهای سبک سر و کم ظرفیت در کاری که به آنها ارتباط ندارد.

دارنی (daarnee) می خواهی  ،،   نال (naal) نعل سم چهار پایان                                                                                                                                       کنی (kennee)بکنی  ،،                                                                   یارنه (yaarneh)می آورد

شه (sheh)خودش - ،،            دس (daas)دست            

اگه لله زن بووئی ،افتوبه لیله ره صدا یارنی

برگردان به فارسی : اگر نوازنده نی باشی ،می توانی لوله آفتابه را هم به صدا در بیاوری و بنوازی .

مفهوم کنایی : اگر توانایی و قابلیت کاری که در تخصص توست را دارا باشی ، با خلاقیت کارهای سخت را می توانی انجام دهی.

لله زن (laleh zaan)نوازنده نی محلی مازندرانی                                                                                                                                                                     بووئی  (booee)باشی

افتوبه (aaftoobeh)آفتابه ،،                                                                    لیله (lileh)لوله                                                                                                                                                                         یارنی (yaarnee)می آوری