ضرب المثل های مازندرانی 4

31 -  بِز رِه غَمِ  جوُنه ، قَصاب رِه غَم پی

برگردان به فارسی : بز غصه جانش را می خورد ، قصاب غصه چربی گوشت بز را

مفهوم کنایی : به این نکته اشاره دارد که هر کس به منفعت خویش می نگرد .

32 -   بِز بِز رهِ اِشِنهِ ،  پَلِم خِرنهِ

برگردان به فرسی : بز به بز دیگر نگاه میکند و گیاهی را می خورد که ضرر دارد .

مفهوم کنایی : کنایه از تقلید کردان دارد و آنهم از نوع کور کورانه اش

اشنه (eshen h) نگاه می کند          پلم (paalem)  نوعی گیاه خودرو که فقط در مازندران می روید        خورنه (khornh)می خورد

33 -    بوُردِه اَبروُ بَهیرِه ،بَزوُئِه چِش رِه کوُر هاکِردِه

برگردان به فارسی :رفت ابر را بگیرد زد چشمش را هم کور کرد.

مفهوم کنایی :کنایه از این دارد که کسی بخواهد نقصی را بر طرف کند اما بیشتر خرابی ببار می آورد .

بهیره (bahireh  )گرفتن -گرفتن چیزی       بزوئه (bazooe )زدن -در جملات مختلف معانی مختلفی دارد مثلأ یارو  ره بزوئه یعنی سرش کلاه گذاشت و یا یارو  ره بیته بزوئه یعنی کتکش زد و.....                    چش (chesh)  چشم          کور   هاکرده (koor  hakerdh)نابینا کردن چشم

بورده (boordh)رفت - هم رفتن از جایی به جای دیگر معنی میدهد .و هم قصد انجام کاری راداشتن

    34 - پِشیل کَدخِدا بَهییِه

برگردان به فارسی :آبدزدک شالی زار وقتی که کدخدا شد.

مفهوم کنایی : بدین معنا که فردی بی لیاقت و بی تجربه را به پست مهمی بگمارند بکار می رود.

پشیل (peshil)آبدزدک شالیزار            بهییه(bahiyeh) شد

35 -     تیمِ جار خِس هَمِه شوُ پادِشاه رِه خوُ وینِه

برگردان به فارسی : کسی که همه شب کنار خزانه شالی می خوابد ، خواب پادشاهی می بیند.

مفهوم کنایی : برای کسانی بکار میرود که با داشتن مال اندک آرزوهای بزرگ در سر می پروراند.

تیم جار(teem  e  jaar)خزانه شالی         خس (khes)خوابیدن         خوو (khoo)خواب       وینه (veen nh)دیدن        شوو (shoo) شب

36 -     تا تِه دار داینه ولَیک ، تِه سِلام داینِه عَلِیک

برگردان به فارسی : تا زمانیکه درخت تو برگ و میوه دارد به سلام تو جواب میدهند .

مفهوم کنایی : هنگامی بکار میرود که کسی ثروت دارد و صاحب  مال و منال است به او احترام می گذارند.

دار (daar) درخت                داینه (daaynh)دارد        ولیک (vaaleek)نوعی میوه جنگلی شمال ایران که به رنگ سیاه است و در شمال خواهان زیاد دارد.                                    ته (teh)تو

37 -    خِنِه دِلِه گَزنا ، بیرون اَمزِنا

برگردان به فارسی :داخل خانه و منزل خشن مانند گزنه و بیرون از خانه خندان و لطیف مثل گیشنیز.

مفهوم کنایی : کنایه از آن دارد و برای فردی بکار میرود که ظاهر و باطنش یکی نباشد.

خنه (kheneh)خانه - منزل           دله (deleh)داخل - درون         گزنا (gaazna) گزنه         امزنا (aamzena) گیشنیز

38 -     کَمِل دَکِردِه بَبرِ

برگردان به فارسی  : یعنی ببر مرده ائی را که در پوستش کاه کرده باشند.

مفهوم کنایی : کنایه از ببر پوشالی ، برای افرادی که بظاهر نیرومند و شجاعند ولی در باطن کم رو ترسو هستند بکار میرود.

کمل (kaamel) کاه حاصل از برداشت شالی و برنجکاری                        دکرده (daakerdeh)ریختن -

39 -     گِدا خَر بَخرییِه

برگردان به فارسی : آدم فقیر و بی چیز الاغی خرید.

مفهوم کنایی : کنایه از کسی است که داشته هایش را به رخ دیگری می کشد.

بخرییه (baakhereeyeh) خرید - خریدن

40 -     وَ'گ کَوِز رِه دُوش هایتِه

برگردان به فارسی : قورباغه لاک پشت را به پشتش گرفته.

مفهوم کنایی:در مورد فردی کاربرد دارد که کاری را بیش از توانایی خود بر عهده گرفته و از پسش بر نمی آید.

وگ (vaag)قورباغه     کوز (kaavez)لاک پشت      دوش هایته (doosh  haayteh)به پشت سوار کردن -به اصطلاح کول گرفتن

41 -     گِسبِن هَر چِه لاغِر بَوُشِه ،شِه میِ َسَر خِسِنِه

برگردان به فارسی : گوسفند هر چقدر هم که لاغر باشد باز روی پشمش می خوابد.

مفهوم کنایی : در مورد افرادی بکار می رود که با فقر شان می سازند و دست نیاز بسوی کسی دراز نمی کنند .

گسبن  (gesben) گوسفند             بوشه (boosheh) باشد       شه (sheh) خودش -مال خودش        می سر  (mee  e saar ) مو -منظور پشم گوسفند                   خسنه (kheseneh)  می خوابد -خوابیدن

 42 -    کاتی رِه وِنِه پِلِه پِلِه  ، لوُ بُوردِن

برگردان به فارسی : نردبان را باید پله پله بالا رفت.

مفهوم کنایی : پله های ترقی را باید آهسته و پیوسته طی نمود.

کاتی (kaatee) نوعی پله و نردبان است که در مازندران از تنه درخت ساخته می شود .بالا رفتن از آن کار آسانی نیست و نیاز به مهارت دارد.

لو (loo) بالا -البته معانی دیگری هم داردمثل  لبه و....        بوردن (boorden) رفتن

                                                                                                                            ( بت غم )